ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΛΗΝΟΣ

(1882-1943)

Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ, Ο ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ, Ο ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΣ, Ο ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ, Ο ΣΤΟΧΑΣΤΗΣ ΚΑΙ Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΕΡΓΟ-ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

1882: Γεννήθηκε στη Σμύρνη και σπούδασε στην Ευαγγελική Σχολή της γενέτειράς του, από την οποία αποφοίτησε στα 1899 με «άριστα», με την οικονομική ενίσχυση του γιατρού Δημητρίου Χρόνη. Ήταν πρωτότοκος μιας οικογένειας με 12 παιδιά. Ο πατέρας του ήταν έμπορος κρασιών και διατηρούσε μια ταβέρνα, στην οποία ο Δημήτρης εργαζόταν για να βοηθάει τον πατέρα του, του οποίου τα οικονομικά κυμαινόταν σε μέτρια επίπεδα.

1899: Ήρθε στην Αθήνα και φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, μέχρι το 1905, οπότε πήρε το πτυχίο του φιλολόγου. Ο καθηγητής Ευτ. Μπιτσάκης γράφει ότι «Ωστόσο ο νεαρός σπουδαστής δεν ανήκε στους οικονομικά προνομιούχους. Έτσι αναγκάστηκε να διακόψει τις σπουδές του και να διοριστεί δάσκαλος στον Κασαμπά της Μ. Ασίας. Το 1905 τέλειωσε το πανεπιστήμιο, και σε συνέχεια δίδαξε στην Αναξαγόρειο Σχολή της Σμύρνης [...]» (περ. «Διαβάζω», αρ. 61/21.1.1983, σ. 32)

1901: Η πρώτη του εμφάνιση στα γράμματα ήταν μια επιστολή του, η οποία δημοσιεύτηκε στο περ. του Γερ. Βώκου «Το Περιοδικόν μας», με περιεχόμενο την αυθαίρετη χρησιμοποίηση ξένων λέξεων στη δημοτική γλώσσα.

Την ίδια χρονιά συμμετείχε στα «Ευαγγελιακά», ως γλωσσαμύντορας καθαρευουσιάνος, αφού στο «εν Αθήνησι» Πανεπιστήμιο είχε ασπαστεί τη «σοφία» των καθαρολόγων και «οπαδών της λογίας παραδόσεως» καθηγητών του, Κων/νου Κοντού, Γεωργίου Μιστριώτη, Βάση κ.ά. Επηρεασμένος, όμως, αργότερα από τη συναναστροφή και τις συζητήσεις του με τον Αλέξανδρο Δελμούζο και τον Μανόλη Τριανταφυλλίδη, σταδιακά άλλαξε απόψεις και εξελίχθηκε σε δεινό και μαχητή δημοτικιστή.

1904: Έγινε μέλος της Εταιρείας «Η εθνική μας γλώσσα», την οποία ίδρυσαν δημοτικιστές, μεταξύ των οποίων οι Αλέξανδρος Δελμούζος, Κωστής Παλαμάς και Κων/νος Χατζόπουλος.

1905: Εκπαιδευτικός στη Σμύρνη και συνεργαζόταν με την εφ. «Ο Νουμάς» μέχρι το 1908, δίνοντας μάχη υπέρ του Δημοτικισμού, ακόμη με μαθήματα και διαλέξεις στο συντηρητικό και αντιδραστικό κλίμα της Σμύρνης. Επίσης, στην ίδια εφημερίδα δημοσίευσε, με το ψευδ. «Μήτρος Γληνός», μεταφρασμένα ποιήματα του de Heredia.

1908: Παντρεύτηκε με την Άννα Χρόνη. Την ίδια χρονιά αναχώρησε για σπουδές στη Γερμανία. Εκεί γνωρίστηκε με τον κοινωνιολόγο Γεώργιο Σκληρό, από του οποίου τις ιδέες επηρεάστηκε βαθιά. Το βιβλίο του Σκληρού, Το κοινωνικόν μας πρόβλημα, που είχε εκδοθεί το 1907, ανατάραξε τα λιμνάζοντα νερά της ελληνικής διανόησης και της πανεπιστημιακής κοινότητας.

1909: Στην Ιένα παρακολούθησε μαθήματα Φιλοσοφίας. Δημοσίευσε δε στο περ. «Παναθήναια» (Φεβρ. & Μάρτη) τη μελέτη του για την προσωπικότητα και το έργο του καθηγητή του Rudolf Eucken, «Ο διδάσκαλος και ο άνθρωπος. Τα έργα του. Το σύστημα» και το φθινόπωρο δημοσίευσε (με το ψευδών. «Λ. Καλλέργης») στο περ. «Ελληνισμός» τη μελέτη του «Η τουρκική μεταπολίτευσις και αι συνέπειαι αυτής», η πρώτη του απόπειρα να ερμηνεύσει ένα κοινωνικο-πολιτικό γεγονός με τη μέθοδο του Ιστορικού Υλισμού.

Την ίδια χρονιά πήγε στη Λειψία και παρακολούθησε μαθήματα Ψυχολογίας και Παιδαγωγικής στο εργαστήρι του γερμανού Ψυχολόγου-Φυσιολόγου-Φιλόσοφου Βίλχεμ Βουντ, συμμετέχοντας σε έρευνες και μελέτες.

Με άλλους συμφοιτητές του ίδρυσαν, την ίδια χρονιά, την «Εταιρία των φίλων», με σοσιαλιστική ιδεολογία.

1911: Επέστρεψε στην Αθήνα. Ήδη, από το 1910, ιδρύθηκε στην πρωτεύουσα δημοτικιστικό σωματείο, με την επωνυμία «Εκπαιδευτικός Όμιλος» (Ε.Ο.), στο οποίο σωματείο προσχώρησε στα 1911 και στο «Δελτίο» του οποίου ο Γληνός έχει δημοσιεύσει αρκετά κείμενά του. Η κυβέρνηση Ελ. Βενιζέλου ψήφισε, μετά από «γλωσσικό συμβιβασμό» το Σύνταγμα, με επίσημη γλώσσα του κράτους την καθαρεύουσα.

Διορίστηκε καθηγητής παιδαγωγικών στο Αρσάκειο Διδασκαλείο και ελληνοδιδάσκαλος στο 6ο Δημ. Σχολείο Αθηνών.

1912: Διορίστηκε Διευθυντής στο «Διδασκαλείο Μέσης Εκπαιδεύσεως». Πραγματοποίησε την πρώτη του συνεργασία με το «Δελτίο» του Ε.Ο. (2ος τόμος). Πρόκειται για τρεις βιβλιοκρισίες με το ψευδ. «Δ. Φωτεινός», με πιο ενδιαφέρουσα την κριτική του για το βιβλίο του Π. Βλαστού, Φυσική (μετ. από την αγγλική γλώσσα). Η δημοσιευμένη στο ίδιο τόμο του «Δελτίου» προκήρυξη διαγωνισμού του Ε.Ο. για συγγραφή Αλφαβητάριου ήταν κείμενο του Δ. Γληνού.

Την ίδια περίοδο δημοσίευε ποιήματα του Μποντλέρ, σε δική του μετάφραση, στην εφ. «Ο Νουμάς», με το ψευδ. «Έσπερος».

Την ίδια χρονιά ο υπουργός παιδείας της κυβέρνησης Ελ. Βενιζέλου, Ι. Τσιριμώκος, τον κάλεσε σε συνεργασία για τη σύνταξη των νομοσχεδίων για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Ο Γληνός ήταν ο συντάκτης της εισηγητικής έκθεσης των νομοσχεδίων (1913).

1913: Συνέχισε να συνεργάζεται με κείμενά του στο «Δελτίο» του Ε.Ο., με το ψευδ. «Δ.Φ (ωτεινός)»

1914: Ελάχιστα από τα παραπάνω νομοσχέδια ψηφίστηκαν από την αστική κυβέρνηση του Ελ. Βενιζέλου, προς απογοήτευση των δημοτικιστών.

Την ίδια χρονιά ανέλαβε τη διεύθυνση της σύνταξης του «Δελτίου» του Ε.Ο., συνεχίζοντας να δημοσιεύει κριτικές βιβλίων.

Ίδρυσε το «Σύνδεσμο Εκπαιδευτικών Λειτουργών» και εξέδωσε το περιοδικό του «Αγωγή».

Στις επικρίσεις των συντηρητικών καθηγητών για τα εκπαιδευτικά νομοσχέδια, δημοσίευσε 17 άρθρα στην εφ. «Νέα Ελλάς» (Απρ.-Μάιος 1914).

1915: Δημοσίευσε στο περ. «Αγωγή», τα εξής δύο άρθρα: «Η αναγέννησις της ελληνικής παιδείας» και «Το καθήκον των ελλήνων διδασκάλων», με σκοπό να αφυπνίσει τους ανθρώπους του πνεύματος και της εκπαίδευσης.

Την ίδια χρονιά δημοσίευσε στο «Δελτίο» του Ε.Ο. (5ος τόμος), το πρώτο μέλος της μελέτης του «Έθνος και Γλώσσα».

Φυλακίστηκε για ένα χαρακτηρισμό που έκανε στο Διδασκαλείο Μ.Ε. εναντίον του βασιλιά Κων/νου, απαλλάσσεται με βούλευμα και την επόμενη χρονιά αναγκάστηκε να παραιτηθεί.

1916: Ήδη με προτροπή του Βενιζέλου είχε σχηματιστεί η «Εκπαιδευτική Επιτροπή», με μέλη τον Γληνό, τον Δελμούζο και τον Τριανταφυλλίδη.

Στα τέλη της χρονιάς ξαναφυλακίστηκε στις φυλακές Αβέρωφ.

1917: Αποφυλακίστηκε το Γενάρη. Ο Βενιζέλος τον κάλεσε στη Θεσ/νίκη (Επαναστατική Κυβέρνηση) και τον διόρισε πρόεδρο του τριμελούς «Εκπαιδευτικού Συμβουλίου».

Ήταν ο βασικός εμπνευστής και εισηγητής της έκδοσης των νομοθετικών διαταγμάτων και των εισηγητικών εκθέσεων για την εισαγωγή της δημοτικής γλώσσας στο Δημοτικό Σχολείο και του θεσμού των ανώτερων εποπτών στην Εκπ/ση.

Με την κάθοδο της κυβέρνησης στην Αθήνα, ανέλαβε γενικός γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας, οι δε Τριανταφυλλίδης και Δελμούζος ανώτεροι επόπτες.

Μέχρι το 1920 πάλεψε σθεναρά από τη θέση του, μαζί με άλλα στελέχη του Ε.Ο. ενάντια στους καθαρευουσιάνους, που αντιδρούν ακόμη και για τις πιο στοιχειώδεις μεταρρυθμίσεις.

1918: Διεύθυνε - μαζί με τους Γ. Δροσίνη και Δ. Γεωργακάκη το «Δελτίον του Υπουργείου των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως».

Κατά την άνοιξη της ίδιας χρονιάς πραγματοποιούνται μαθήματα και συζητήσεις για τους επιθεωρητές της Δ.Ε., σχετικά με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Ο Γληνός δίδαξε -Απρίλη και Μάη-, με θέμα: «Η νεωτέρα εκπαιδευτική κίνησις, εξεταζομένη ιδίως από την κοινωνιολογικήν άποψιν. Τα προβλήματα της νεοελληνικής ψυχής.»

Μια ανακοίνωσή του το Μάρτη, στην «Εταιρεία Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών», με τίτλο «Δημιουργικός ιστορισμός», αποδεικνύει το μέγεθος της κοινωνιολογικής του κατάρτισης και σκέψης.

1920: Έδωσε συνέντευξη στο διευθυντή της εφ. «Ο Νουμάς», Π.Τ(αγκόπουλο) και με μια επιστολή του στην ίδια εφημερίδα υπερασπίστηκε και έκανε απολογισμό της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης.

Με την πτώση της κυβέρνησης, αποχώρησε και ο Γληνός από το Υπουργείο, σταματώντας η όποια προσπάθεια της αστικής εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Ως γνωστό, η διορισθείσα από τη νέα κυβέρνηση «Επιτροπεία» απέσυρε τα νέα αναγνωστικά της δημοτικής γλώσσας και τα συκοφάντησε με το χειρότερο και απαράδεκτο αντι-επιστημονικό τρόπο. Αντέδρασαν με επιστημονικές μελέτες - βιβλία: ο παιδαγωγός Κώστας Σωτηρίου «Τα Ψηλά Βουνά. Απάντηση στην Επιτροπή» (1923), ο Δημ. Γληνός (με το ψευδ. «Αντ. Γαβριήλ») «Οι χοίροι υίζουσιν, τα χοιρίδια κοΐζουσιν, οι όφεις ιύζουσιν» (1924), ο Μαν. Τριανταφυλλίδης «Πριν καούν. Η αλήθεια για τ' αγνωστικά της δημοτικής» (1921) (ανάτυπο από Δ.Ε.Ο.) και ο Ελισσαίος Γιαννίδης «Οικοδόμοι και εμπρηστές» (άρθρο).

1921: Ίδρυσε τη «Ανωτέρα Γυναικεία Σχολή», ένα είδους Λαϊκού Πανεπιστημίου. Στα εγκαίνεια μίλησε με θέμα: «Γυναικείος ανθρωπισμός».

Δημοσίευσε στο «Δελτίο» του Ε.Ο. (10ος τόμος), το δεύτερο μέλος της μελέτης του «Έθνος και Γλώσσα».

1923: Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και την Επανάσταση του Πλαστήρα ο Γληνός διορίστηκε εκπαιδευτικός σύμβουλος. Στο «Δελτίο» του Ε.Ο. (11ος τόμος) δημοσιεύτηκε το πρώτο μέρος της μελέτης του «Η κρίση του δημοτικισμού», με τίτλο: «Η κρίση του φιλολογικού δημοτικισμού».

Δημοσιεύτηκε στο περ. «Εργασία» η μελέτη του «Το βασικό πρόβλημα της παιδείας».

1924: Διεύθυνε την Παιδαγωγική Ακαδημία. Η ιδέα της ίδρυσής της οφείλεται στον ίδιο, ενώ ο Δελμούζος ανέλαβε τη διεύθυνση του Μαρασλείου Διδασκαλείου, το οποίο συστεγάζεται με την Ακαδημία. Πρόκειται για την τελευταία δημόσια θέση του Γληνού.

1925: Συνέβαλε στη συγγραφή του Οργανισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (υπό ίδρυση).

Την ίδια χρονιά ξέσπασαν τα «Μαρασλειακά», με τη σκευωρία εναντίον της νεαρής τότε δασκάλας και μετέπειτα σπουδαίας παιδαγωγού και αγωνίστριας Ρόζας Ιμβριώτη, με την κατηγορία ότι δίδασκε το μάθημα της Ιστορίας με τη μέθοδο του ιστορικού υλισμού. Η δικτατορία του Πάγκαλου απέλυσε τον Γληνό και τον Δελμούζο απ' όλες τις εκπαιδευτικές και δημόσιες θέσεις.

Κυκλοφόρησε το βιβλίο του Ένας άταφος νεκρός. Μελέτες για το εκπαιδευτικό μας σύστημα, εκδ. Ράλλης.

1926: Σε συνέντευξή του στην εφ. «Ελεύθερος Τύπος», θ' ασκήσει δριμύτατη κριτική στην πολιτεία και στο αστικό πολιτικό σύστημα για την «ελληνική αρρώστια»...

Ριζοσπαστικοποιείται όλο και περισσότερο, ασκώντας συνεχή κριτική στη λειτουργία του Ε.Ο. (ήδη είχε σταματήσει η έκδοση του «Δελτίου» του), και αμφιβάλλει για τις προθέσεις της πολιτείας ν' αντιμετωπίσει με σοβαρότητα την εξέλιξη και τις ανάγκες του νεοελληνικού πολιτισμού και της νεοελληνικής εκπαίδευσης.

Εξέδωσε το περ. «Αναγέννηση», με συνεργάτες τους Ν. Καζαντζάκη, Ε. Κακούρο, Κ. Σωτηρίου, Ρ. Ιμβριώτη, Ε. Λαμπρίδη, Γ. Κορδάτο κ.ά., ασκώντας με κείμενά του κριτική σε πολιτικά, κοινωνικά, πολιτιστικά και εκπαιδευτικά ζητήματα. Χαρακτηριστική η δημοσίευση του κειμένου του «Δημοκρατία και Παιδεία - Το εκπαιδευτικό μας πρόβλημα» (3ο τεύχος, Νοέμ. 1926).

1927: Το χειμώνα αυτής της χρονιάς έδωσε διαλέξεις από κοινού με τον Αλ. Δελμούζο, στη «Φοιτητική Συντροφιά» και έμελε να είναι η τελευταία συνεργασία των δύο παιδαγωγών.

Τον Μάρτιο στη Γ.Σ. του Ε.Ο. επήλθε σφοδρή σύγκρουση των ήδη δύο υπαρχουσών τάσεων, με αποτέλεσμα τη διάσπαση αυτού του ιστορικού εκπαιδευτικού σωματείου. Επικράτησαν οι αριστεροί (μ' επικεφαλής τον Γληνό) και απεχώρησαν οι φιλελεύθεροι (μ' επικεφαλής τον Δελμούζο). Η άποψη του Γληνού ήταν σαφώς διατυπωμένη στη «Διακήρυξη της Διοικητικής Επιτροπής του Εκπαιδευτικού Ομίλου», αλλάζοντας ο Ε.Ο. εκπαιδευτική πολιτική, αφού πλέον ιδεολογικά πίστευε στην «πάλη των τάξεων» και μέσα από αυτή πίστευαν ότι θα επικρατήσει και ασφαλώς επικρατεί πάντοτε η πολιτική βούληση και για την εκπαίδευση της εκάστοτε άρχουσας τάξης.

Έτσι, μέσα από τις σελίδες του περ. «Αναγέννηση» και του παραρτήματός της «Σχολική Πράξη», ο Γληνός πλέον δεν πάλευε μόνο για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, αλλά και για την κοινωνική αλλαγή, προτείνοντας να δραστηριοποιηθεί ο Ε.Ο. στο «διαφωτισμό του λαού, εργατών, μικροαστών και πνευματικών εργατών [...]» Τον Αύγ του 1928, όμως, το περ. «Αναγέννηση», ανέστειλε την έκδοσή του.

1929: Ανέστειλε τη λειτουργία του ο Ε.Ο., μετά από νέες εσωτερικές αντιθέσεις. Χαρακτηριστικό της εποχής είναι ότι ο Βενιζέλος του 1929 δεν έχει καμία σχέση με τον αστό μεταρρυθμιστή Βενιζέλο του 1910, αλλά τώρα ο ίδιος ψήφισε το «Ιδιώνυμο», βαδίζοντας σε αντιδραστικούς ατραπούς.

Στην εφ. «Ακρόπολις» δημοσίευσε μια σειρά άρθρα, με τίτλο «Τα εκπαιδευτικά νομοσχέδια. Η νέα παράσταση μιας παλιάς κωμωδίας», με τα οποία ενώ αποδέχεται τη νέα προσπάθεια του υπουργού παιδείας Κ. Γόντικα, ουσιαστικά αποκαλύπτει και καταγγέλλει την υποκρισία της αστικής τάξης για ουσιαστικές φιλολαϊκές εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, χαρακτηρίζοντας τα νέα μέτρα ανεπαρκέστατα και δημαγωγικά. Η πορεία του είχε πάρει κλίση προς τ' αριστερά, μια πορεία που θα διαρκέσει ως το σύντομο σχετικά τέλος της ζωής του, έχοντας έντονη εκπαιδευτική και κοινωνική δραστηριότητα. Γράφει αδιάλειπτα άρθρα εκπαιδευτικού, κοινωνικού και πολιτικού προβληματισμού, με σκοπό να καθοδηγήσει τη νεολαία και το λαό, κυρίως στα περ. «Νέος Δρόμος» και «Νέοι Πρωτοπόροι» και στην εφ. «Ριζοσπάστης».

Ήδη, εργαζόταν ως συντάκτης στο «Λεξικό» του Ελευθερουδάκη γράφοντας μια σειρά λήμματα για φιλοσοφικά θέματα και για φιλοσόφους.

1931: Ήταν διευθυντής της «Παιδικής Βιβλιοθήκης» και του «Θησαυρού των παιδιών» των εκδ. Δημητράκου, ενώ δημοσιεύτηκαν κριτικά άρθρα του για τους νέους αστούς διανοούμενους (Τσάτσο, Κανελλόπουλο) και εκφράζει τις απόψεις του για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και το γλωσσικό ζήτημα, διαφωτίζοντας τη νεολαία.

1932: Εξέφρασε συμβουλές προς τη νεολαία μέσα από μια έρευνα που διεξήγαγε το περ. «Μελέτη-Κριτική», το Μάη του 1932.

1934: Μαζί με τον ποιητή Κ. Βάρναλη επισκέφτηκαν την ΕΣΣΔ και επιστρέφοντας στην Αθήνα, κατέγραψε τις απόψεις, τις εμπειρίες και εντυπώσεις του στην εφ. «Νέος Κόσμος». Η πολιτική του σκέψη και δράση ολοένα και δυνάμωναν, καθώς έγινε και μέλος του Κ.Κ.Ε.

1935: Εξορίζεται για πρώτη φορά στον Αη-Στράτη.

1936: Εκλέχτηκε βουλευτής του Παλλαϊκού Μετώπου και μέχρι το τέλος της ζωής του (1943) έμεινε κατά το μεγαλύτερο διάστημα σε φυλακές και εξορίες. Εξορίστηκε από τη δικτατορία Μεταξά στην Ανάφη και αργότερα (1938-1939) στη Σαντορίνη. Στη βουλή ανέπτυξε πολύπλευρες δραστηριότητες και σημαντική ήταν η ομιλία του για το σταφιδικό ζήτημα, που προξένησε εντύπωση για τις γνώσεις του πάνω και σε αγροτικά θέματα.

1937: Εξορίστηκε και πάλι στην Ανάφη, αλλά και στην Ακροναυπλία, όπου λειτούργησε λαϊκό σχολείο και λαϊκό πανεπιστήμιο με μαθήματα και διαλέξεις του, που άφησαν εποχή, στο ονομαστό «προαύλιο Γληνού» των φυλακών Ακροναυπλίας.

1938-1939: Εξορίστηκε στη Σαντορίνη, γράφοντας τη σπουδαία μελέτη του «Η τριλογία του πολέμου. Οι μονόλογοι του ερημίτη της Σαντορίνης», η οποία εκδόθηκε σε βιβλίο το 1945.

1940: Έζησε με περιορισμό στην Αθήνα, ενώ έγραψε με το ψευδ. «Άρης Αλεξάνδρου», τη σημαντική εισαγωγή με μετάφραση και σχόλια του «Σοφιστή» του Πλάτωνα (εκδ. Ζαχαρόπουλου).

Πρότεινε την ίδρυση ενός «Διεθνικού Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών».

1942: Η ίδρυση της Εθνικής Αντίστασης μετά την επικράτηση του Άξονα και την Κατοχή της χώρας μας, βρήκε τον Γληνό στην πρώτη γραμμή του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα.

Κυκλοφόρησε, σε μετάφραση Γληνού (με ψευδ, Δ. Αλεξάνδρου) «Η γενεαλογία της ηθικής» του Φρ. Νίτσε, με το θαυμάσιο πρόλογό του στο βιβλίο: «Νοσταλγός ή προφήτης».

Ως μέλος του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΕ, έγραψε τη διακήρυξη «Τι είναι και τι θέλει το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο» (Ε.Α.Μ.), η οποία κυκλοφόρησε σε μπροσούρα σε όλη τη χώρα και παρά την άσχημη κατάσταση της υγείας του ετοίμαζε μια εισήγηση για την Ολομέλεια της Κ.Ε. του ΚΚΕ, η οποία δημοσιεύτηκε, μαζί με δύο κείμενά του για την Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση, σαν παράρτημα στο βιβλίο του Τα σημερινά προβλήματα του Ελληνισμού.

1943: Πέθανε τα Χριστούγεννα του 1943 στο νοσοκομείο, επάνω σε εγχείριση.

1945: Κυκλοφόρησε το βιβλίο του (με εισαγωγή του Γ.Δ. Ζώτου): Τα σημερινά προβλήματα του Ελληνισμού, 2η έκδοση, εκδ. «Τα Νέα Βιβλία Α.Ε.»

Η πορεία του στη ζωή ήταν μια επώδυνη από κάθε άποψη πορεία «από τον Μιστριώτη στον Λένιν», όπως χαρακτηριστικά έγραφε ο ίδιος, υποδηλώνοντας την ιδεολογική πάλη μέσα του και την καθοριστική του απόφαση να ξεφύγει από τα αστικά δίχτυα και να βαδίσει απελευθερωμένος ιδεολογικά, με επιστημονική κατάρτιση και κοινωνικο-πολιτική δραστηριότητα και δράση στο δρόμο της κοινωνικής επανάστασης και στον ευαίσθητο και σημαντικό τομέα της εκπαίδευσης, τον οποίο υπηρέτησε με συνέπεια και πάθος σε όλη του τη ζωή, από διάφορες δημόσιες, κοινωνικές και πολιτικές θέσεις.

Ήταν ένα κοινωνικό φαινόμενο και από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του νεοελληνικού πολιτισμού, χαράσσοντας έναν άλλο δρόμο στη σκέψη, στην επιστήμη, στην εκπαίδευση και στην κοινωνία! Το εκδομένο και δημοσιευμένο στον τύπο της εποχής του έργο του είναι αδιάψευστος μάρτυρας και οδηγός για τη νεολαία, την κοινωνία, το πανεπιστήμιο, τους εκπαιδευτικούς.

Επιμέλεια: Θ.Ν.Κ.

(Ο συντάκτης στηρίχτηκε βιβλιογραφικά στα εξής έντυπα και βιβλία:
Περιοδικό Διαβάζω, αρ. 61/26.1.83
Στη μνήμη Δημήτρη Α. Γληνού, Αθήναι 1946 κ.ά.)



ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
α. Από τη ζωή του

β. Βιβλία του

γ. Μελέτες - Δοκίμια για το έργο του

© 2017 Σύλλογος Εργατικής & ΛαϊκήςΕπιμόρφωσης ΛΑΪΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ "ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΛΗΝΟΣ"
Υλοποιήθηκε από τη Webnode Cookies
Δημιουργήστε δωρεάν ιστοσελίδα! Αυτή η ιστοσελίδα δημιουργήθηκε με τη Webnode. Δημιουργήστε τη δική σας δωρεάν σήμερα! Ξεκινήστε